نتورک مارکتینگ چیست | آشنایی با انواع بازاریابی شبکه ای

در دنیای پویای بازاریابی و تجارت، نتورک مارکتینگ یا بازاریابی چندسطحی (MLM) به عنوان یک روش مبتنی بر ایجاد شبکه‌های فروش، یک فرصت جذاب برای افراد جهت کسب درآمد و توسعه کسب‌وکار فراهم می‌کند. این مدل، افراد را به یک جامعه فعال و پویا از فروشندگان تبدیل می‌کند که نه تنها از خود فروش، بلکه از فعالیت‌های تیمی و شبکه‌سازی نیز بهره‌مند می‌شوند. با پیوستن به یک شبکه موثر، این بازاریابان می‌توانند از تجربیات و آموزه‌های یکدیگر بهره‌مند شده و به سمت موفقیت حرکت کنند. اما با همه این امکانات و مزایا، لازم است به ابعاد و چالش‌های این روش نیز توجه کنیم تا تصمیمات مطلوب و بازده‌آوری را در این مسیر به دست آوریم، پس برای اینکه با مفهوم ” نتورک مارکتینگ چبست ” بیشتر آشنا شوید، در این مطلب همراه ما باشید.

نتورک مارکتینگ چیست ؟

نتورک مارکتینگ، یک روش بازاریابی است که بر اساس ایجاد شبکه‌های فروش درون‌سازمانی توسط ماموران فروش (که عمدتاً از مشتریان محصولات تشکیل شده‌اند) مبتنی است. در این مدل، افرادی مانند بزرگترین نتورکرهای جهان ، علاوه بر فروش محصولات، امکان جذب نیروهای فروش دیگر به شبکه خود را نیز دارد و از فروشات آن‌ها نیز کمیسیون کسب می‌کند. این ساختار چندسطحی باعث ایجاد یک سلسله مراتبی از درآمد می‌شود. هرچند که با نتورک مارکتینگ می‌تواند فرصت‌های درآمدزا را برای افراد فراهم کند، اما به علت برخی از مسائل اخلاقی و انتقادات نسبت به شبکه‌های پیرامونی، به عنوان یک مدل بازاریابی مورد انتقاد قرار گرفته و در برخی مناطق تحت مقررات خاصی قرار گرفته است.

تاریخچه نتورک مارکتینگ چیست ؟

نتورک مارکتینگ یا بازاریابی چندسطحی (MLM) تاریخچه‌ای دراز دارد و ابتدا در دهه 1930 میلادی ظاهر شد. این مدل بازاریابی ابتدا توسط شرکت California Vitamin Company (که بعدها به نام Nutrilite شناخته شد) به عنوان یک راه برای فروش محصولات تغذیه‌ای به کمک شبکه‌های فروش در سال 1934 معرفی شد.

سپس در دهه 1940، شرکت Tupperware به نتورک مارکتینگ روی آورد و مدل خاص خود را با محصولات آشپزخانه‌ای ارائه داد. در دهه 1950، شرکت Amway تأسیس شد و به عنوان یکی از شرکت‌های MLM بزرگتر و معروفتر شناخته شد. Amway هنوز هم یکی از شرکت‌های پیشرو در عرصه نتورک مارکتینگ است.

در دهه‌های بعد، این مدل بازاریابی در انواع صنایع و با محصولات مختلفی پیش آمد. همانطور که در پادکست مربوط به CRM اشاره کردیم ، با افزایش تکنولوژی و ارتباطات، شبکه‌های مارکتینگ به شکل آنلاین نیز گسترش یافته و امروزه بسیاری از شرکت‌ها از این مدل برای توسعه فروش و بازاریابی خود استفاده می‌کنند.

نحوه کار نتورک مارکتینگ به چه صورت است؟

نتورک مارکتینگ به شکلی مشخص و با اجزای خاصی عمل می‌کند. در زیر، نحوه کار نتورک مارکتینگ به صورت کلی شرح داده شده است:

1. عضویت و شرکت در شبکه:

افرادی که علاقه به شرکت در نتورک مارکتینگ دارند، عضو یک شرکت MLM می‌شوند. عضویت آن‌ها معمولاً با خرید یک مجموعه‌ی شروع کننده همراه است.

2. فهم محصولات:

اعضا با محصولات یا خدمات شرکت آشنا می‌شوند و نحوه استفاده از آن‌ها را یاد می‌گیرند. آن‌ها معمولاً تشویق می‌شوند تا بازخوردهای مثبت درباره محصولات داشته باشند.

3. شروع فعالیت فروش:

اعضا شروع به فروش محصولات به دیگران، اغلب به دوستان، خانواده یا آشنایان خود، می‌کنند. این فروش ممکن است از طریق جلسات خصوصی، مراسم‌های محلی یا حتی آنلاین صورت گیرد.

4. جذب نیروهای فروش جدید:

اعضا تشویق می‌شوند تا نیروهای فروش جدید به شبکه خود جذب کنند. اگر افراد جدید فعالیت فروشی انجام دهند، اعضای قبلی از فروش آن‌ها هم کمیسیون دریافت می‌کنند.

5. ساختار چندسطحی:

نتورک مارکتینگ بر اساس ساختار چندسطحی استوار است. هر عضو می‌تواند نیروهای فروش زیرین داشته باشد و از فروشات آن‌ها کمیسیون کسب کند. این فرایند به تدریج یک سلسله مراتبی از کمیسیون‌دهی ایجاد می‌کند.

6. آموزش و حمایت:

شرکت‌های نتورک مارکتینگ به اعضا آموزش‌ها و منابع مختلفی فراهم می‌کنند تا آن‌ها در فروش موفق‌تر باشند. همچنین، حمایت فنی و انگیزشی به اعضا ارائه می‌شود.

7. درآمدزایی از چند سطح:

اعضا از فروشات خود و همچنین از فروشات نیروهای فروش زیرین کمیسیون دریافت می‌کنند. این کمیسیون‌ها تا سطوح مختلف شبکه ادامه دارند.

همچنین لازم به ذکر است که در برخی شرکت‌ها، برخی از درآمدها ممکن است از فروش محصولات مستقیم و نه فقط از جذب نیروهای فروش تبعه شود.

انواع نتورک مارکتینگ چیست؟

نتورک مارکتینگ یا بازاریابی چندسطحی (MLM) در انواع مختلفی و در صنایع مختلفی وجود دارد. در زیر به از انواع نتورک مارکتینگ اشاره می‌شود:

۱. بازاریابی تک سطحی (Single-Level Marketing):

در بازاریابی تک سطحی، هر بازاریاب فقط از فروش خود به مشتریان خود پورسانت دریافت می‌کند و ارتباط به شبکه‌های فروش تحت مدیریت او محدود می‌شود. در این مدل، هر بازاریاب تنها مسئول فروش مستقیم به مشتریان خود است و هیچ سطح تحتی دیگری در ساختار معاملات نقش ندارد.

۲. بازاریابی دو سطحی (Two-Level Marketing):

در بازاریابی دو سطحی، هر بازاریاب می‌تواند علاوه بر فروش به مشتریان خود، افراد دیگر را نیز به شبکه‌ی خود جذب کند و از فروشات این نیروهای فروش زیرین کمیسیون دریافت کند. این مدل به بازاریاب این امکان را می‌دهد تا از تلاش‌های گروه خود بهره‌مند شود و کمیسیونی از فروشات آن‌ها بگیرد.

۳. بازاریابی چند سطحی (Multi-Level Marketing – MLM):

در بازاریابی چند سطحی یا نتورک مارکتینگ، بازاریابان می‌توانند نه تنها افراد مستقیماً تحت مدیریت خود را جذب کنند بلکه این افراد می‌توانند نیز افراد دیگر را جذب کنند و یک سلسله مراتبی از نیروهای فروش ایجاد کنند. هر بازاریاب از فروشات نیروهای فروش زیرین خود و همچنین از فروشات نیروهای فروش آن‌ها کمیسیون دریافت می‌کند. این مدل چندسطحی به بازاریابان امکان ایجاد یک ساختار گسترده‌تر و افزایش فرصت‌های درآمدزایی را می‌دهد.

مزایا و معایب نتورک مارکتینگ چیست؟

نتورک مارکتینگ با مزایا و معایب خود، یک روش بازاریابی چندسطحی است که از شبکه‌های فروش درون‌سازمانی برای توزیع محصولات و خدمات بهره می‌برد. این مدل، افراد را تشویق می‌کند تا نه تنها محصولات را به مشتریان مستقیماً فروخته، بلکه نیروهای فروش زیرین خود را جذب کرده و از فروشات آن‌ها نیز بهره‌مند شوند. یکی از مزایا اصلی این روش، فرصت‌های درآمدزایی گسترده و انعطاف زمانی است. اما به دلیل ساختار چندسطحی، بازاریابی پیرامونی شناخته شده و به شبهه‌آمیزی مبتلا می‌شود. همچنین، ریسک افترا و ترویج بی‌مسئولانه، همچون تجربه‌هایی که در برخی شرکت‌ها رخ داده است، نقاط ضعف این مدل را نمایان می‌کند. در نهایت، تجربه‌های موفق در این حوزه نیاز به استراتژی‌های موزون، آگاهی کامل از محصولات و ارتباطات حسنه با مشتریان دارد.

جمع‌بندی:

با مفهوم ” نتورک مارکتینگ چیست ” آشنا شدید و متوجه شدید که  یک مدل بازاریابی چندسطحی، افراد را به شبکه‌های فروش فعال متصل کرده و این امکان را فراهم کرده است که از فروش محصولات نه تنها به صورت مستقیم به مشتریان بلکه از فروشات نیروهای فروش زیرین نیز بهره‌مند شوند. این مدل بازاریابی فرصت‌های درآمدزایی گسترده ارائه می‌دهد و افراد را قادر می‌سازد تا از توانایی‌های تیمی و ارتباطات شبکه‌ای بهره‌مند شوند. با این حال، همراه با این مزایا، مواردی نظیر پیرامون‌گرایی، افترا و چالش‌های قانونی نیز وجود دارد که باید با آن‌ها به‌عنوان نقاط ضعف و احتمالی محدودیت‌ها در این مدل مارکتینگ مواجه شد. برای موفقیت در این حوزه، نیاز به استراتژی‌های موزون، آگاهی کامل از محصولات و ساختار شرکت، و همچنین حفظ اعتماد مشتریان و اعضا داریم.